فشار خون پایین, فشار خون, درمان فشار خون پایین, بیماری های قلب و عروق, فشارخون طبیعی, افت فشار خون, سیاهی رفتن چشم, افت قندخون, پُرفشاری خون
فشار خون نیرویی است که توسط جریان خون به دیواره رگ ها وارد شده و یکی از علایم اصلی حیات محسوب می شود.
این فشار توسط عمل پمپ قلب ایجاد می شود، به این صورت که وقتی قلب منقبض می شود فشار خون در رگ ها بالا می رود که آن را فشار سیستولیک (ماکزیمم) می نامند و هنگامی که قلب منبسط شده و دوباره از خون پُر می شود، فشار در رگ ها پایین آمده و آن را فشار دیاستولیک (مینیمم) می نامند. گاهی این نظم به هم خورده و فشار بالا یا پایین می رود.
بنابراین هنگامی که فشار خون را اندازه‌گیری می کنند، هر دو فشار فوق را در نظر می گیرند.
وقتی می گوییم فشار خون فردی پایین است، یعنی چه؟
اگر فشارخون طبیعی فردی به عنوان مثال همیشه 12 روی 8 باشد و بعد فشارش را بگیرد و عدد از این مقدار پایین تر آمده باشد، یعنی این که دچار افت فشار خون شده است.
به طور معمول بیشتر افرد جامعه، به خصوص خانم ها، فشارخون پایین دارند و این طبیعی است. معمولا فردی که فشار خون پایین دارد، پُرفشاری خون پیدا نمی کند.
ممکن است هر انسانی در شرایط خاصی و در اثر عواملی فشارش افت پیدا کند که این عوامل می توانند طبیعی یا بیماری زا باشند، به عنوان مثال در تابستان با نخوردن آب یا نمک کافی و انجام فعالیت زیاد بدنی ممکن است خون غلیظ شده و فشار خون پایین بیاید که این عوامل بیماری زا هستند، اما اگر یک خانم جوان همیشه فشارش پایین باشد، طبیعی است و مشکلی ندارد.
علایم افت فشار خون چیست؟
اولین علایم افت فشار خون چه به صورت طبیعی و چه به صورت بیماری زایی عبارت‌اند از: رنگ پریدگی شدید، خشک شدن آب دهان، سیاهی رفتن چشم و تپش قلب.
اگر در چنین شرایطی فرد به سرعت ننشیند یا دراز نکشد، خون به مغز نمی رسد و محکم به زمین می خورد و ممکن است با سر فرود آمده و عوارض دیگری به وجود بیاید.
چرا بعضی ها همیشه فشار خون شان، پایین است؟
این حالت معمولا ارثی است و بیشتر در خانم ها شایع است و ضعف، بی حالی و کسلی از عوارض آن است. این افراد باید در غذای شان از نمک بیشتری استفاده کنند، اما افرادی هم هستند که به صورت پاتولوژیک (بیماری) دچار افت فشار خون می شوند. این عوامل که سبب کاهش فشار خون می شوند عبارت‌اند از: سکته قلبی، اسهال شدید، فعالیت بدنی در هوای گرم، کم خوردن نمک، شوک، استرس زیاد و … . این عوامل موجب می شود که رگ ها گشاد شده و فشار خون پایین بیاید.
گاهی وقت ها افت فشار خون، وضعیتی است، یعنی بستگی به وضعیت بدن فرد دارد، مثلا در حالت عادی و نشسته فشار فرد 12 است، اما به محض این که بلند می شود فشارش 9 می شود. این ها نشان می دهد سیستمی که باید فشار را تنظیم کند، ضعیف است، یعنی سیستمی که باید به هنگام ایستادن فرد رگ های پا را تنگ کند تا خون را به مغز برساند، خوب عمل نمی کند و خیلی از اوقات به دلیل همین فشار وضعیتی است که وقتی فرد صبح از رختخواب بلند می شود و راه می رود ، در بین راه چشمانش سیاهی رفته و حتی غش می کند.
آیا فشار متغیر که گاهی بالا و گاهی پایین می رود، طبیعی است؟
بله، به طور کلی آدم زنده فشار خون متغیر دارد و این یک امر طبیعی است؛ مثلا ممکن است فشار خون فرد در حالت استرس روی 20 برود، اما یک لیوان آب خنک بخورد و فشارش روی 14 بیاید، یا دنبال اتوبوس بدود و فشارش 16 شود.
بنابراین کاهش یا افزایش فشار خون در اثر عوامل مختلف، طبیعی است.
فرق بین افت فشارخون با افت قند خون چیست؟
خیلی ها افت فشارخون را با افت قندخون اشتباه می گیرند. تشخیص بین این دو سخت است، زیرا علایم پریدگی رنگ، عرق سرد، سرگیجه، بی حالی و… تقریبا در هر دو یکسان است.
در این زمان معمولا به فرد آب قند می خورانند که البته هم به نفع فشارخون پایین است و هم به نفع افت قندخون، زیرا وقتی به فرد قند می خورانید، کانال‌های سدیم سلولی هم باز شده و سدیم(جزء نمک) بیشتری وارد آن می شود. لذا فشار خون بالا می رود و این کار از نظر علمی درست است.
خیلی وقت ها می گویند هنگام افت فشار خون، کمی نمک روی زبان بریزید. آیا موثر است؟
بله، زیرا نمک از راه زبان جذب می شود. این کار در هوای گرم مانند استان های جنوبی یا هنگام حج در عربستان توصیه می شود، اما انجام این کار برای همه افراد صحیح نیست و فقط افرادی که دچار افت فشار خون هستند، می توانند این کار را انجام دهند.
همچنین توصیه می کنم خانم‌ها در طی دوران عادت ماهیانه شان، علاوه بر خوردن قرص آهن، از مقدار بیشتری نمک در غذا هم استفاده کنند، به عنوان مثال می توانند همراه غذا، خیار شور بخورند، زیرا خون ریزی در این مدت سبب می شود حجم خون کم شده و فشار خون پایین بیاید.
یکی از راهکارهای موثر در بهبود افت فشار خون این است که فرد به صورت طاقباز خوابیده و پاهایش را کمی بالاتر از سطح زمین قرار دهد.
در انتها یادآور می شوم نکته‌ای که خیلی مهم است، این است که فشارخون درمان کردنی نیست، کنترل کردنی است.
